جریان معارضان داخلی و خارجی سوریه، تفاوتها و اختلافات
مردم سوریه و تمام آگاهان به مسائل این کشور به این مسئله واقفند که میان معارضه در خارج و معارضه در داخل سوریه اختلافات و تفاوتهای گوناگون وجود دارد و برای مردم سوریه و خود معارضه این پرسش اساسی مطرح است که چرا معارضه خارج با معارضه داخلی سوریه متحد نمیشود و علل جدایی میان این دو در چه مسائلی است.
برای درک صحیح این مسئله و آگاه شدن از تفاوتها و ناهنجارها میان دو جریان مخالف و معارضه سوریه، اختلاف و تعارض میان جریان "شورای ملی سوریه" به عنوان نماینده معارضه سوریه در خارج و جریان "همبستگی ملی نیروهای تغییر دموکراتیک" به عنوان نماینده معارضه سوریه در داخل این کشور، تشریح میشود.
بسیاری از اعضای شورای ملی سوریه اروپا نشین و حقوق بگیر آمریکا هستند
۱- جریان "شورای ملی سوریه"
این جریان که معارضه سوریه در خارج را رهبری میکند، در استانبول در دوم اکتبر ۲۰۱۱ بیانیه تأسیس آن صادر شد. زایش این شورا طبیعی و عادی نبوده زیرا این مجموعه پس از چند اجلاس و نشست در شهرهای آنتالیا (ترکیه) استانبول (ترکیه) آنکارا (ترکیه)، دوحه (قطر)، بروکسل (بلژیک) و سان ژرمن- پاریس (فرانسه) و تحت فشار حامیان معارضه سوریه [ترکیه، قطر، عربستان سعودی، آمریکا و کشورهای اتحادیه اروپا به ویژه فرانسه] پایهگذاری شد.
لیبرالهای معارض با حمایت فرانسه و اخوانیها و سلفیهای معارض با حمایت قطر و عربستان سعودی و ترکیه هرکدام با گرفتن سهمی در رهبری جریان "شورای ملی سوریه" بطور مصلحتی متحد شدند. برخی از چهرههای فعال در این شورا سالیان درازی اروپانشین و کارمندان موسسات آمریکا در خاورمیانه بودند.
خانم بسمه قضمانی که سابقه مبارزاتی نداشته و پیش از ۲۰ سال کارمند یکی از مؤسسات آمریکایی مروج دموکراسی در خاورمیانه بوده، یک شبه سخنگوی این شورا شد که ریاست این جریان برعهده برهان غلیون میباشد.
وی استاد و روشنفکر لائیک چپگرا که پیش سه دهه در دانشگاههای فرانسه تدریس میکند، اساسیترین انتقاد وارده به این جریان دکتر "میثم مانع" معارض سوریه که پیش از سه دهه در زمینه سیاسی و حقوق بشری سوریه فعال است، مطرح میسازد و میگوید "این جریان توسط سازمانهای حقوق بشری و مروجان دموکراسی آمریکایی در خاورمیانه اداره میشود و میافزاید که برخی از کادر رهبری این جریان کارمند رسمی این محافل هستند.
در جریان شورای ملی احزاب و گروههای معارض سوریه حضور دارند ولی سهم جریان "اخوانالمسلمین سوریه" و جریان "اعلامیه دمشق" بیش از دیگر سازمانها و احزاب موجود در داخل این شورا میباشد.
2- اخوان المسلمین سوریه
اخوان المسلمین با تسهیلات آنکارا، ریاض، دوحه و لندن با بشار اسد در ستیزند
اخوانیهای سوریه که ۵ عضو از ۲۹ عضو کمیته اجرایی شورا در دست دارد پیش از ۴ دهه مخالف دولت دمشق است و همواره به عنوان معارض از سوی شاه حسین پادشاه اردن و صدام حسین دیکتاتور بغداد و شیوخ عربی خلیج فارس مورد حمایت قرار گرفتند.
اینک از تسهیلات آنکارا، ریاض، دوحه و لندن برخوردار و علیه اسد در ستیزند. اخوانیهای سوریه سابقه مبارزه مسلحانه در دهه ۸۰ با دولت سوریه داشته و هم اکنون اعضای آموزش دیده نظامی خود با ارتش و نیروی امنیتی سوریه درگیر هستند.
3- جریان اعلامیه دمشق
جریان اعلامیه دمشق، خطر مشی لیبرال طرفدار آمریکا دارد
اما جریان "اعلامیه دمشق" که در نیمه دوم سال ۲۰۰۰ و در پی شروع اصلاحات در سوریه توسط بشار اسد تأسیس شد، خط مشی لیبرالی طرفدار آمریکا دارد و نسبت به قضایای خاورمیانه صدادار سیاست عادیسازی روابط با رژیم صهیونیستی میباشد.
تفاوت های ماهوی معارضه خارجی و معارضه داخلی در سوریه
تفاوتهای آشکار میان جریان شورای ملی سوریه (معارضه خارجی) و جریان "همبستگی ملی (معارضه داخلی) در محورهای ذیل است:
۱- رهبران دو جریان در قبال قضایایی مانند آزادی، کرامت، دموکراسی، دولت مدنی، کثرتگرایی سیاسی، عدالت و دولت قانون و شهروندی؛ مواضع متفاوتی در گفتمان، مکانیزمها و شیوه عملی کردن آن دارد.
۲- رهبران دو جریان در قبال مسائل راهبردی و سرنوشتساز سوریه و خاورمیانه مانند قضیه فلسطین و حقوق عادلانه ملت آن، روند صلح در خاورمیانه، جایگاه منطقهای سوریه، مقاومت و ممانعت، آزادی سرزمینهای اشغالی عرب در فلسطین، جنوب لبنان و جولان و به رسمیت شناختن رژیم صهیونیستی دیدگاههای متفاوتی دارند جریان معارضه خارجی که از سوی غرب و اعراب جبهه اعتدال و سازش حمایت میشود، دیدگاه همسان با سیاست آمریکا و اعراب سازشکار در قبال موضوعات خاورمیانه به ویژه فلسطین دارد.
از جمله رهبران جریان "شورای ملی" الغامدی است که تابعیت سوریه، آمریکا دارد و در سال ۲۰۰۷ به فلسطین اشغالی رفت و در لیست کنست اسرائیل (پارلمان) درباره مناسبات آینده سوریه و اسرائیل صحبت کرد.
۳- رهبران جریان "همبستگی ملی" راه مبارزه سیاسی خود روشن و از شیوه کار جریان شورای ملی سوریه جدا کرده است. جریان همبستگی ملی به اصول زیر باور دارد:
- معضل و مشکل سوریه توسط سوریهایها و با راهکار سوری قابل حل است.
- با هرگونه مداخله خارجی چه سیاسی و چه نظامی در امور داخلی کشورشان مخالفند.
- با خشونت و شیوه مبارزه مسلحانه مخالفند و با دیدگاه امنیتی دولت بشار اسد نیز مخالفند.
- معتقدند که مبارزه سیاسی مسالمتآمیز راه مناسبی برای برقراری دولت مدنی دموکراتیک در سوریه است.
بهمین خاطر برخی از احزاب و گروههای عضو این جریان، تشکل خود را رها و سازمان جدیدی با گرایشات ملی تأسیس کردند.
جریان اعلامیه دمشق که تا سال ۲۰۱۱ در حال احتضار بوده اینک با حمایت و تزریق مالی عرب و غربی احیا شد و در رهبری شورای ملی سوریه نقش مهمی ایفا میکند.
۴- جریان "همبستگی ملی نیروهای تغییر دموکراتیک در سوریه" که تا حدود زیادی رهبری معارضه در داخل سوریه هدایت میکند در ۳۰ ژوئن ۲۰۱۱ در دمشق رسما اعلام موجودیت کرد و در هشتم اکتبر ۲۰۱۱ اعضای (۲۷ عضو) دفتر اجرایی خود معرفی کرد.
این جریان که در مبارزه خود روی سه اصل [نه با خشونت، نه با مداخله نظامی و نه با طایفهگری] تاکید دارد از ۱۵ گروه و سازمان کردی، چپگرا، ملی و قومی عربی سازمان یافته است. هسته مرکزی این جبهه ائتلافی، گروه "تجمع ملی دموکراتیک در سوریه" به رهبری حسن عبدالعظیم تشکیل میشود.
تجمع ملی در ۱۹۷۹ پایهگذاری و در برگیرنده ۵ گروه و سازمان ملی عربی و ناصرینه است از لحاظ ایدئولوژیک در جبهه چپ ترقیخواه عربی حضور دارد.
این گروه از دهه ۷۰ به عنوان معارضه دولت حافظ و بشار اسد بوده است در ۱۶ اکتبر ۲۰۰۵ به جریان "اعلامیه دمشق" پیوست ولی بخاطر مواضع سیاسی مربوط به جایگاه ملی سوریه و قضایای خاورمیانه از گروه اعلامیه دمشق جدا شد و به دنبال سیاست و مواضع ملی عربی و رافع قضایای فلسطین و مقاومت بوده است.
۵- فرانسه و ترکیه که در سازماندهی و تشکل جریان "شورای ملی سوریه" نقش کلیدی ایفا کرده، عامل مهمی در عدم اتحاد معارضه داخل و خارج بودند زیرا سیاست پاریس و آنکارا با دیدگاه جریان معارضه داخلی و شیوه مبارزاتی آن در تعارض است.
۶- جریان شورای ملی سوریه از بدو تأسیس آن خواهان مداخله خارجی برای سرنگونی بشار اسد و از نظامی کردن مبارزه با نظام سیاسی سوریه طرفداری کردند ولی از دیدگاه جریان همبستگی ملی مداخله خارجی در بحران سوریه با هر شیوه و راهکاری و نیز نظامی کردن شیوه مبارزاتی معارضه، باعث طولانی شدن دولت اسد خواهد شد.
۷- جریان شورای ملی سوریه از همان آغاز خواستار سرنگونی بشار اسد شد و هیچ فرصتی به اصلاحات او نداده است، در حالیکه جریان "همبستگی ملی" طرفدار گفتگوهای جدی و فراگیر است.
۸- به نظر بسیاری از آگاهان به مسائل سوریه، تحرک و مبارزه جریان شورای ملی سوریه بدون چتر حمایت غرب و ترکیه و اعراب خلیج فارس، بیاثر است و جریان شورای ملی در مبارزات خود علیه دولت بشار اسد بدون آتش تهیه و فشارهای گوناگون حامیانش، حرکت نمیکند.
۹- رهبران و فعالان جریان "همبستگی ملی" اغلب از میان زندانیان سیاسی و معارضان واقعی دولت سوریه بوده ولی رهبران جریان "شورای ملی سوریه" اغلب خارج نشین بوده و مزه و مرارت زندان و تعقیب امنیتی هیچوقت نچشیدند، لذا رهبران جریان همبستگی ملی نسبت به منافع کشورشان و آینده و سرنوشت آن بیشتر احساس مسئولیت میکنند و نمیخواهند کشورشان تحت استعمار جدید آمریکا و ناتو باشد.
۱۰- "جریان همبستگی ملی" هواداران و جایگاه مردمی سنتی دارد ولی جریان شورای ملی علیرغم حمایتهای تبلیغاتی غرب و برخی از کشورهای منطقه از جایگاه و پایگاه مردمی واقعی برخوردار نیست.
برای درک صحیح این مسئله و آگاه شدن از تفاوتها و ناهنجارها میان دو جریان مخالف و معارضه سوریه، اختلاف و تعارض میان جریان "شورای ملی سوریه" به عنوان نماینده معارضه سوریه در خارج و جریان "همبستگی ملی نیروهای تغییر دموکراتیک" به عنوان نماینده معارضه سوریه در داخل این کشور، تشریح میشود.
بسیاری از اعضای شورای ملی سوریه اروپا نشین و حقوق بگیر آمریکا هستند
۱- جریان "شورای ملی سوریه"
این جریان که معارضه سوریه در خارج را رهبری میکند، در استانبول در دوم اکتبر ۲۰۱۱ بیانیه تأسیس آن صادر شد. زایش این شورا طبیعی و عادی نبوده زیرا این مجموعه پس از چند اجلاس و نشست در شهرهای آنتالیا (ترکیه) استانبول (ترکیه) آنکارا (ترکیه)، دوحه (قطر)، بروکسل (بلژیک) و سان ژرمن- پاریس (فرانسه) و تحت فشار حامیان معارضه سوریه [ترکیه، قطر، عربستان سعودی، آمریکا و کشورهای اتحادیه اروپا به ویژه فرانسه] پایهگذاری شد.
لیبرالهای معارض با حمایت فرانسه و اخوانیها و سلفیهای معارض با حمایت قطر و عربستان سعودی و ترکیه هرکدام با گرفتن سهمی در رهبری جریان "شورای ملی سوریه" بطور مصلحتی متحد شدند. برخی از چهرههای فعال در این شورا سالیان درازی اروپانشین و کارمندان موسسات آمریکا در خاورمیانه بودند.
خانم بسمه قضمانی که سابقه مبارزاتی نداشته و پیش از ۲۰ سال کارمند یکی از مؤسسات آمریکایی مروج دموکراسی در خاورمیانه بوده، یک شبه سخنگوی این شورا شد که ریاست این جریان برعهده برهان غلیون میباشد.
وی استاد و روشنفکر لائیک چپگرا که پیش سه دهه در دانشگاههای فرانسه تدریس میکند، اساسیترین انتقاد وارده به این جریان دکتر "میثم مانع" معارض سوریه که پیش از سه دهه در زمینه سیاسی و حقوق بشری سوریه فعال است، مطرح میسازد و میگوید "این جریان توسط سازمانهای حقوق بشری و مروجان دموکراسی آمریکایی در خاورمیانه اداره میشود و میافزاید که برخی از کادر رهبری این جریان کارمند رسمی این محافل هستند.
در جریان شورای ملی احزاب و گروههای معارض سوریه حضور دارند ولی سهم جریان "اخوانالمسلمین سوریه" و جریان "اعلامیه دمشق" بیش از دیگر سازمانها و احزاب موجود در داخل این شورا میباشد.
2- اخوان المسلمین سوریه
اخوان المسلمین با تسهیلات آنکارا، ریاض، دوحه و لندن با بشار اسد در ستیزند
اخوانیهای سوریه که ۵ عضو از ۲۹ عضو کمیته اجرایی شورا در دست دارد پیش از ۴ دهه مخالف دولت دمشق است و همواره به عنوان معارض از سوی شاه حسین پادشاه اردن و صدام حسین دیکتاتور بغداد و شیوخ عربی خلیج فارس مورد حمایت قرار گرفتند.
اینک از تسهیلات آنکارا، ریاض، دوحه و لندن برخوردار و علیه اسد در ستیزند. اخوانیهای سوریه سابقه مبارزه مسلحانه در دهه ۸۰ با دولت سوریه داشته و هم اکنون اعضای آموزش دیده نظامی خود با ارتش و نیروی امنیتی سوریه درگیر هستند.
3- جریان اعلامیه دمشق
جریان اعلامیه دمشق، خطر مشی لیبرال طرفدار آمریکا دارد
اما جریان "اعلامیه دمشق" که در نیمه دوم سال ۲۰۰۰ و در پی شروع اصلاحات در سوریه توسط بشار اسد تأسیس شد، خط مشی لیبرالی طرفدار آمریکا دارد و نسبت به قضایای خاورمیانه صدادار سیاست عادیسازی روابط با رژیم صهیونیستی میباشد.
تفاوت های ماهوی معارضه خارجی و معارضه داخلی در سوریه
تفاوتهای آشکار میان جریان شورای ملی سوریه (معارضه خارجی) و جریان "همبستگی ملی (معارضه داخلی) در محورهای ذیل است:
۱- رهبران دو جریان در قبال قضایایی مانند آزادی، کرامت، دموکراسی، دولت مدنی، کثرتگرایی سیاسی، عدالت و دولت قانون و شهروندی؛ مواضع متفاوتی در گفتمان، مکانیزمها و شیوه عملی کردن آن دارد.
۲- رهبران دو جریان در قبال مسائل راهبردی و سرنوشتساز سوریه و خاورمیانه مانند قضیه فلسطین و حقوق عادلانه ملت آن، روند صلح در خاورمیانه، جایگاه منطقهای سوریه، مقاومت و ممانعت، آزادی سرزمینهای اشغالی عرب در فلسطین، جنوب لبنان و جولان و به رسمیت شناختن رژیم صهیونیستی دیدگاههای متفاوتی دارند جریان معارضه خارجی که از سوی غرب و اعراب جبهه اعتدال و سازش حمایت میشود، دیدگاه همسان با سیاست آمریکا و اعراب سازشکار در قبال موضوعات خاورمیانه به ویژه فلسطین دارد.
از جمله رهبران جریان "شورای ملی" الغامدی است که تابعیت سوریه، آمریکا دارد و در سال ۲۰۰۷ به فلسطین اشغالی رفت و در لیست کنست اسرائیل (پارلمان) درباره مناسبات آینده سوریه و اسرائیل صحبت کرد.
۳- رهبران جریان "همبستگی ملی" راه مبارزه سیاسی خود روشن و از شیوه کار جریان شورای ملی سوریه جدا کرده است. جریان همبستگی ملی به اصول زیر باور دارد:
- معضل و مشکل سوریه توسط سوریهایها و با راهکار سوری قابل حل است.
- با هرگونه مداخله خارجی چه سیاسی و چه نظامی در امور داخلی کشورشان مخالفند.
- با خشونت و شیوه مبارزه مسلحانه مخالفند و با دیدگاه امنیتی دولت بشار اسد نیز مخالفند.
- معتقدند که مبارزه سیاسی مسالمتآمیز راه مناسبی برای برقراری دولت مدنی دموکراتیک در سوریه است.
بهمین خاطر برخی از احزاب و گروههای عضو این جریان، تشکل خود را رها و سازمان جدیدی با گرایشات ملی تأسیس کردند.
جریان اعلامیه دمشق که تا سال ۲۰۱۱ در حال احتضار بوده اینک با حمایت و تزریق مالی عرب و غربی احیا شد و در رهبری شورای ملی سوریه نقش مهمی ایفا میکند.
۴- جریان "همبستگی ملی نیروهای تغییر دموکراتیک در سوریه" که تا حدود زیادی رهبری معارضه در داخل سوریه هدایت میکند در ۳۰ ژوئن ۲۰۱۱ در دمشق رسما اعلام موجودیت کرد و در هشتم اکتبر ۲۰۱۱ اعضای (۲۷ عضو) دفتر اجرایی خود معرفی کرد.
این جریان که در مبارزه خود روی سه اصل [نه با خشونت، نه با مداخله نظامی و نه با طایفهگری] تاکید دارد از ۱۵ گروه و سازمان کردی، چپگرا، ملی و قومی عربی سازمان یافته است. هسته مرکزی این جبهه ائتلافی، گروه "تجمع ملی دموکراتیک در سوریه" به رهبری حسن عبدالعظیم تشکیل میشود.
تجمع ملی در ۱۹۷۹ پایهگذاری و در برگیرنده ۵ گروه و سازمان ملی عربی و ناصرینه است از لحاظ ایدئولوژیک در جبهه چپ ترقیخواه عربی حضور دارد.
این گروه از دهه ۷۰ به عنوان معارضه دولت حافظ و بشار اسد بوده است در ۱۶ اکتبر ۲۰۰۵ به جریان "اعلامیه دمشق" پیوست ولی بخاطر مواضع سیاسی مربوط به جایگاه ملی سوریه و قضایای خاورمیانه از گروه اعلامیه دمشق جدا شد و به دنبال سیاست و مواضع ملی عربی و رافع قضایای فلسطین و مقاومت بوده است.
۵- فرانسه و ترکیه که در سازماندهی و تشکل جریان "شورای ملی سوریه" نقش کلیدی ایفا کرده، عامل مهمی در عدم اتحاد معارضه داخل و خارج بودند زیرا سیاست پاریس و آنکارا با دیدگاه جریان معارضه داخلی و شیوه مبارزاتی آن در تعارض است.
۶- جریان شورای ملی سوریه از بدو تأسیس آن خواهان مداخله خارجی برای سرنگونی بشار اسد و از نظامی کردن مبارزه با نظام سیاسی سوریه طرفداری کردند ولی از دیدگاه جریان همبستگی ملی مداخله خارجی در بحران سوریه با هر شیوه و راهکاری و نیز نظامی کردن شیوه مبارزاتی معارضه، باعث طولانی شدن دولت اسد خواهد شد.
۷- جریان شورای ملی سوریه از همان آغاز خواستار سرنگونی بشار اسد شد و هیچ فرصتی به اصلاحات او نداده است، در حالیکه جریان "همبستگی ملی" طرفدار گفتگوهای جدی و فراگیر است.
۸- به نظر بسیاری از آگاهان به مسائل سوریه، تحرک و مبارزه جریان شورای ملی سوریه بدون چتر حمایت غرب و ترکیه و اعراب خلیج فارس، بیاثر است و جریان شورای ملی در مبارزات خود علیه دولت بشار اسد بدون آتش تهیه و فشارهای گوناگون حامیانش، حرکت نمیکند.
۹- رهبران و فعالان جریان "همبستگی ملی" اغلب از میان زندانیان سیاسی و معارضان واقعی دولت سوریه بوده ولی رهبران جریان "شورای ملی سوریه" اغلب خارج نشین بوده و مزه و مرارت زندان و تعقیب امنیتی هیچوقت نچشیدند، لذا رهبران جریان همبستگی ملی نسبت به منافع کشورشان و آینده و سرنوشت آن بیشتر احساس مسئولیت میکنند و نمیخواهند کشورشان تحت استعمار جدید آمریکا و ناتو باشد.
۱۰- "جریان همبستگی ملی" هواداران و جایگاه مردمی سنتی دارد ولی جریان شورای ملی علیرغم حمایتهای تبلیغاتی غرب و برخی از کشورهای منطقه از جایگاه و پایگاه مردمی واقعی برخوردار نیست.
+ نوشته شده در شنبه بیست و هشتم آبان ۱۳۹۰ ساعت 18:45 توسط روح الله قاسمیان
|
