نقش رسانه ها در نبردنرم و پادتن تفكر نقاد
نويسنده: جانسون و بلر
اشاره:
بخش اول اين نوشتار در پست قبلي وبلاگ از نظرتان گذشت. در اين مجال بخش دوم و پاياني آن را با هم مي خوانيم.
تلويزيون tv( ) :
تلويزيون از دوجهت “عناصر تصويري” و “قدرت تاثير فراوان بر افراد” با راديو و رسانه هاي چاپي متفاوت است. بايد بخاطر داشت كه فيلم هاي خبري اين رسانه جمعي ويرايش مي شوند و توليد كننده مشخص مي كند كه مقدار فيلم چقدر باشد، چه قسمت هايي حذف شود، چه قسمت هايي به هم متصل شوند، چه نظمي بايد در قالب فيلم ارائه شود، تصاوير بايد در چه قسمت هايي نمايش داده شود و بسياري از امور ديگر كه تبديل هرجزو خبري به فيلم يك كار خبرنگاري است.
گويندگي narration( ) :
آيا گوينده خبر، همان تفسيري را پيشنهاد مي كند كه خود فيلم نيز آن را ارائه مي دهد يا برعكس؟ اين سئوال بايد پرسيده شود زيرا گوينده اين توانايي را دارد كه شما را متقاعد سازد تا چيزي را كه واقعا در فيلم وجود ندارد،ببينيد. مثلافرض كنيد اخباري درباره نحوه چگونگي سرقت بانك مركزي كشوري منتشر مي شود. از طرف ديگر فيلم اين سرقت نيز در رسانه ها منتشر مي شود كه گفته هاي مجري و گوينده خبر و تفسيرهاي ارائه شده پيرامون علل آن حادثه، شما را به ديدن اين فيلم تشويق مي كند.فيلم خبري (ويدئو - فيلم video( -film )) :
1 - آيا تصاوير نمايش داده شده، واقعا تصاوير و صحنه هاي رويدادها مورد نظر است؟
تصوير داراي قدرت تاثيرگذاري زيادي است. ما بايد مطمئن باشيم كه تصاوير نمايش داده شده واقعا مربوط به رويداد گزارش شده است. در غير اينصورت مخاطب فقط بايد به صداي گزارش گوش دهد تا مورد تاثير آن فيلم قرار نگيرد. مانند فيلم300 كه هاليوود فيلمي را به نمايش گذاشته كه با واقعيت منطبق نيست و اگر شخصي توجه نداشته باشد و فيلم را ببينيد،ممكن است ديدگاهش نسبت به ايرانيان تغيير كند.2 - آيا فيلم بر جنبه مشخصي از رويداد تاكيد مي كند؟ (مثلابر خشونت)
اين سئوال نيز بايد پرسيده شود زيرا مثلافيلم مربوط به نزاع افرادي در يك تظاهرات، مي تواند كل تظاهرات را خشونت آميز جلوه دهد. نمونه عيني اين امر در جريان حوادث پس از انتخابات در تهران بود كه رسانه هاي غربي سعي كردند تجمعات برگزار شده را خشونت آميز و درگيري ها را اغتشاش و آشوب عليه نظام جمهوري اسلامي ايران جلوه دهند.
3 - خبر بر اساس چه ديدگاه و يا گرايشي توليد شده است؟ هنگامي كه به آن نگاه مي كنيد، چه اثري بر شما مي گذارد؟ اين سئوال نيز از آن جهت بايد پرسيده شود كه ويرايش خبر نه تنها مي تواند بر تفسير شما از معاني وقضاوت ارزشي شما اثر گذارد، بلكه حتي مي تواند عقيده شما را در مورد آنچه رخ مي دهد تحت تاثير قرار دهد. مثلاتصاويري كه با موبايل از حوادث پس از انتخابات در تهران به رسانه هاي مخابره مي شد، افكار مردم را تحث تاثير قرار داد اما پس از دادگاه سران آشوب و متهمان اين پرونده، دروغ بودن آنها به اثبات رسيد. بنابراين “دوربين مي تواند در عمل دروغ بگويد”. برخي معتقدند كه اخبار تلويزيون نسبت به اخبار ساير منابع ، واقعي تر است. زيرا بيننده چيزي را كه واقعا اتفاق افتاده مي بيند. اما بايد توجه داشت كه زواياي دوربين و نماهاي تصوير و اينكه چه چيزي ضبط شود، به دقت انتخاب مي شود. بخش هاي مختلف خبري تلويزيون با مهارت و دقت ويرايش مي شوند. ما معتقديم كه بر اساس شواهد، توليد كنندگان اخبار تلويزيون، ويراستارها و خبرنگاران در پي اين هستند كه با صداقت و امانتداري، بطور كامل و صحيح، رويدادهاي روزمره روز را همراه با تعهد پوشش دهند. آنها براي اين كار هزينه زيادي مي كنند و دردسرهاي زيادي براي آن متحمل مي شوند. اما از طرفي ديگر بر اين عقيده ايم كه گيرندگان خبر و كساني كه قضاوت و نظر خود را به رسانه ها واگذار مي كنند، از استقلال خود به عنوان يك شهروند مسئول، دست مي كشند.
پروژه نظرات :
در اينجا لازم است بدانيم كه پرسش هاي مطرح شده به عنوان انتقاد تلويحي از رسانه ها و يا پيشنهاد يا تغيير در سياست ها يا عملكردشان نيست. ما بدنبال اين مطلب هستيم كه “ چگونه گيرنده اطلاعات مي تواند بيشترين استفاده عقلاني (مبني بر قضاوت عقلاني) را از آنچه رسانه ها ارائه مي كنند، داشته باشد. در اين پروژه هدف استفاده هوشمندانه از رسانه است.” نيمي از سئوالات كافي است تا شما به اين توانايي برسيد كه بطور هوشمندانه از رسانه استفاده كنيد. در مجموع شما بايد بر2 موضوع تمركز داشته باشيد:
1 .رسانه هاي مختلف (روزنانه) چگونه اداره
مي شوند؟
2. نقش ايدئولوژيك يك رسانه
رسانه هاي مختلف چگونه اداره مي شوند؟
مخاطب بايد نسبت به رسانه ها اطلاعات كسب كرده و مطالعاتي انجام دهد. سپس براي فهم خروجي هاي اطلاعات مانند روزنامه ها، ايستگاههاي راديويي و تلويزيوني تلاش كند. براي اين منظور در طول يك دوره زماني معين (حداقل يك هفته) شرح خبرها و گزارشات را در ميان رسانه هاي مختلف مقايسه كند. در مورد يك رويداد يكسان، عكس العمل تلويزيون، راديو، روزنامه، مجله، و ... را بررسي كند. چنين عملي براي سنجش واقعت و آنچه از رسانه ها مي گيريد، مفيد است.
كشف نقش ايدئولوژيك رسانه:
براي آگاه شدن از اثر ايئولوژيك رسانه بايد طبقه بندي هاي كاري آنها مورد بررسي قرار گيرد، دسته بندي هاي تصوري هستند كه رسانه ها مطلب و گزارشات خود را بر اساس آن چينش كرده و ما اطلاعات خود را بر مبناي آن دريافت مي كنيم.
مثلاروزنامه اطلاعات را به مجموعه اي از گروهها مانند اخبار، سرمقاله، مقالات، سرگرمي ها، ورزش، خانواده و ... تقسيم مي كنند. اما آيا در عالم واقع (جهان خارج) رويدادها به همين شكل قابل دسته بندي هستند؟ شايد رسانه ها در دسته بندي هاي خود، ذهن را كنترل و هدايت كنند.
حال جاي سئوال است كه چه مشخصه ها و معيارهايي براي چنين جداسازي وجود دارد؟ خبر چيست؟ چه چيزي، رويدادي را به خبر تبديل مي كند؟ و آن را قابل انتشار مي نمايد؟ آيا تعريف اخبار از يك رسانه تا رسانه ديگر تفاوت دارد؟ چه فرض ها و عواملي ممكن است روي نظرات و قضاوت هاي سردبير، در مورد مطلبي كه بايد انتشار يابد، اثر مي گذارد؟
معيارها و شرايطي كه ناظر بر بيطرفي رسانه ها است، چيست؟ آيا يك رسانه مي تواند بي طرف باشد؟ اگر چنين نيست، چگونه بر اطلاعات اثر مي گذارد و چگونه اين اطلاعات توسط گيرنده دريافت مي شود؟ آيا ميان گزارشگران مختلف تفاوت وجود دارد؟ چه چيزي روي پيام اثر مي گذارد؟
در پاسخ به اين سئوالات برخي ادعا كرده اند بعضي رسانه ها در جهت حمايت يا تقويت گروه هاي مسلط قدرت در جامعه، فعاليت مي كنند، اگر اين ادعا درست باشد و ما بخواهيم به نگاهي مستقل برسيم، بايد اطلاعات مفيد رسانه ها را گرفته و از منابع ديگر نيز استفاده كنيم. مثلاشبكه تلويزيوني فاكس نيوز متعلق به “رابرت مرداك” يك فرد يهودي است كه يك امپراتور رسانه اي است و در جريان انتشار اخبار ضد ايران بويژه در پرونده هسته اي اين كشور به غلط افكار مخاطبان خود را جهت مي دهد. كه مخاطبان با پيگيري اخبار و اطلاعات مربوط به آژانس بين المللي انرژي اتمي مي توانند غلط بودن آن اخبار را پگيري كنند.
در مجموع در اين پژوهش تلاش شد تا پيشنهاداتي براي تحقيق ارائه دهيم و در اين راستا نمونه هايي از طبقه بندي سئوالات (كه براي كسب اطلاع از رسانه ها لازم است) در اختيار شما قرار دهيم. اگر چك ليست سئوالات و پروژه نظرات، شما را براي بررسي بيشتر تشويق مي كند، اما مهمتر و مسئله به اهميت تر اين است كه شما راجع به اطلاعاتي كه جستجو مي كنيد تفكر كنيد و اين تفكر شما، به شما كمك مي كند به هدف خود برسيد و هدف هم، تبديل شما به يك گيرنده بازتاب دهنده و نقاد براي اطلاعات رسانه است.
منبع:
chapter ten : /Dealing with news medial /Johnson and Blair :from /LOGICAL SELF DEFENSE /united states edition /1994 /MCGROW -Inc ،Hill